Πρώτο Θέμα

08.02.2009
«Η κυβέρνηση κατόρθωσε μέσα σε πέντε χρόνια να μας γυρίσει δεκαετίες πίσω»

Εκεί που έφτασαν τα πράγματα κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο εμπλοκής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καθώς οι αγο­ρές δεν εμπιστεύονται πλέον τη χώρα μας, η οποία θεωρείται αναξιόπιστη. Είναι κατά συ­νέπεια πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο η Ελλάδα να αντιμετωπίσει κρίση δανεισμού και να υπαχθεί σε καθεστώς κηδεμονίας από διεθνείς ορ­γανισμούς. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή του ο πρώην υπουργός Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ κ. Γιάννος Παπαντωνίου. Εκτι­μά δε ότι η αναγκαστική λήψη σκληρών δη­μοσιονομικών μέτρων θα οδηγήσει την κυ­βέρνηση σε πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΣΤΕΦΑΝΑΚΙΔΗ

- Κύριε Παπαvτωvίoυ, πόσο σο­βαρό είναι το ενδεχόμενο χρε­oκoπiας της χώρας, καθώς αυξάνονται πλέον οι φωνές στο εξωτερικό που υποστηρίζουν κάτι τέτοιο ...

Η Ελλάδα παρουσιά­ζει σήμερα τον χειρότερο συνδυασμό οικονομικών επιδόσεων στην ευρωζώνη. ΄Εχει ταυτόχρονα υψηλό δη­μόσιο χρέος, υψηλό έλλειμ­μα στον Προϋπολογισμό και υψηλό έλλειμμα στο ισοζύ­γιο πληρωμών, δηλαδή χα­μηλή ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, η δήθεν απογραφή και η συστηματική υπέρβαση των δημοσιονο­μικών στόχων τα τελευταία χρόνια έχουν καταστρέψει την αξιοπιστία της. Για τους λόγους αυτούς οι διεθνείς αγορές δεν μας εμπιστεύο­νται πλέον. Το κόστος δα­νεισμού έχει εκτιναχθεί, ενώ υποβαθμίζεται συνε­χώς η πιστοληπτική ικανό­τητα. Είναι, κατά συνέπεια, ενδεχόμενο η Ελλάδα να αντιμετωπίσει κρίση δανει­σμού και να υπαχθεί σε κα­θεστώς κηδεμονίας από διεθνείς οργανισμούς. Η κατάληξη θα είναι η επιβολή αυ­στηρών μέτρων δημοσιο­νομικής πολιτικής, τα οποία θα οδηγήσουν σε μείωση εισοδημάτων, πτώση του βιοτικού επιπέδου και αύ­ξηση της ανεργίας. Επιπλέ­ον, θα είναι μια ταπεινωτι­κή εξέλιξη για τη Χώρα. Με­τά την ένταξη στην ευρω­ζώνη και τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ελλάδα μετέδιδε την εικόνα ανερχόμενης δύ­ναμης στη Νότια Ευρώπη. Είναι εκπληκτικό πώς η ση­μερινή κυβέρνηση «κατόρ­θωσε» σε πέντε χρόνια να μας γυρίσει δεκαετίες πίσω. Αμφισβητείται ακόμα και η ικανότητα της χώρας να πα­ραμείνει στην ευρωζώνη.

- Πρακτικά και τεχνικά, n Ε.Ε. θα μπορούσε να σώσει κάποιο μέλος της που κινδύνευε με κά­ποιο τρόπο πέραν της πρότασης Σαρκοζί;

Αν η Ελλάδα αντιμε­τωπίσει κρίση δανεισμού, θα τεθεί θέμα αξιοπιστίας του ευρώ. Για τον λόγο αυ­τό, τόσο ο πρόεδρος Σαρκοζί όσο και ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τρά­πεζας Τρισέ και ο επίτρο­πος Αλμούνια έκαναν δη­λώσεις συμπαράστασης, απευθύνοντας όμως πα­ράλληλα υποτιμητικές νουθεσίες. Γνωρίζουν, εξάλλου, ότι υπάρχουν δυνάμεις στην παγκόσμια οικονομία οι οποίες θα επιθυμούσαν να προκληθεί κρίση στην ευ­ρωζώνη. ΄Ομωs η δυνατότη­τα της Ε.Ε. να διασώσει μέ­λος που κινδυνεύει είναι πε­ριορισμένη. Το νομικό πλαί­σιο δεν είναι σαφές, ενώ αντιδρά η Γερμανία, διότι φοβάται ότι θα πληρώσει τον λογαριασμό. Γι' αυτό, δεν μπορεί να αποκλειστεί εμπλοκή του Διεθνούς Νο­μισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Υπάρχει, εξάλλου, το προη­γούμενο της κρίσης του 1994 -την οποία είχα χειρι­στεί ως υπουργός Οικονο­μίας της κυβέρνησης Α. Πα­πανδρέου-, όταν είχε προ­ταθεί υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς συνδυασμένης εποπτείας Ε.Ε. - ΔΝΤ. Η πρόταση αποκρούστηκε με την άμεση υποβολή του Προγράμματος Σύγκλισης για την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ.

- Ήσασταν ο μακροβιότερος υπουργός Οικονομίας. Αν σήμερα είχατε τις τύχες της Οικονομίας στα χέρια σας, ποιες θα ήταν οι βασικές σας προτεραιότητες και τι διαφορετικό θα κάνατε από τη σημερινή κυβέρνηση;

Η έξοδος της οικονο­μίας από τη σημερινή κρί­ση αποτελεί εξαιρετικά δύ­σκολο εγχείρημα. Η αντι­μετώπιση της ύφεσης επι­βάλλει στην Ελλάδα να δα­νειστεί για να στηρίξει τις αδύναμες κοινωνικές ομά­δες –χαμηλόμισθους, χα­μηλοσυνταξιούχους και ανέργους- και να ενισχύσει τις επενδύσεις. Για να απο­φύγει, όμως, τις ολέθριες συνέπειες μιας κρίσης που θα προέκυπτε από αδυνα­μία εξεύρεσης κεφαλαίων, πρέπει να ανακτήσει τη χα­μένη αξιοπιστία. Πρέπει να πείσει τις αγορές και τους διεθνείς οργανισμούς ότι θα βάλει τάξη στα δημόσια Οικονομικά, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και θα εξασφαλίσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτοί, εξάλλου, οι στόχοι υπηρε­τούν το συμφέρον του ελ­ληνικού λαού. Καταπολέ­μηση της σπατάλης στο Δη­μόσιο, της ακρίβειας, της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς σε συνδυασμό με αναβάθμιση της εκπαί­δευσης, αποτελούν κρίσι­μα στοιχεία ενός προγράμ­ματος εξόδου από την κρί­ση. Χρειάζονται μεγάλες τομές και αλλαγές στη λειτουργία των αγορών, στους θεσμούς και στο κοινωνικό κράτος για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ενί­σχυση της κοινωνικής συνοχής. Η μετάβαση στην οι­κονομία της γνώσης, σε νέ­ες τεχνολογίες, έχει κρίσιμη σημασία για τη βελτίωση των εισοδημάτων και της ποιότητας ζωής. Εκσυγ­χρονισμός με κοινωνικό πρόσημο είναι το στίγμα της πολιτικής που πρέπει να εφαρμοστεί. Ισχυρή οι­κονομία για μια δίκαιη κοι­νωνία.

- Το σταθεροποιητικό πρό­γραμμα Παπαθανασίου πού νομίζετε ότι πάσχει και πώς συνδέεται με την παρoχoλoγία που προωθεί n κυβέρνηση;

Το Πρόγραμμα Στα­θερότητας και Ανάπτυξης είναι άσκηση επί Χάρτου. Δεν περιλαμβάνει συγκε­κριμένα υλοποιήσιμα μέ­τρα. Δεν είναι αξιόπιστο. Μοιάζει με «φύλλο συκής» για την κάλυψη της παρο­χολογίας με την οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να αγο­ράσει χρόνο και να κατευ­νάσει τις αντιδράσεις κοι­νωνικών ομάδων απέναντι στις οδυνηρές συνέπειες της κρίσης. Δεν υπάρχει σχέδιο. Η Ελλάδα σήμερα είναι, ουσιαστικά, μια ακυ­βέρνητη χώρα.

- Επομένως, δεν βλέπετε άλλη λύση από τις πρόωρες εκλογές;

Η κυβέρνηση ασχο­λείται αποκλειστικά με τη διαμόρφωση των όρων προ­σφυγής σε πρόωρες εκλο­γές για να μη χρεωθεί επι­κίνδυνες και ταπεινωτικές εξελίξεις. Είναι, όμως, ακό­μα άγνωστο αν θα κατορ­θώσει να στήσει προεκλο­γικό σκηνικό. Σε κάθε πε­ρίπτωση, οι εκλογές είναι η μόνη λύση. Το πρόβλημα της οικονομίας είναι πολιτι­κό. Η εφαρμογή προγράμ­ματος εξόδου από την κρί­ση προϋποθέτει ισχυρή κυ­βέρνηση με σαφή λαϊκή εντολή.

- Μια και μιλάμε για εκλογές, εσείς πώς σκέφτεστε την επά­νοδό σας στην ενεργό πολιτική σκηνή;

Δεν σταμάτησα ποτέ να αγωνίζομαι ενεργά, με ιδέες και προτάσεις, για τη διαμόρφωση και αποτελε­σματική υλοποίηση σχεδί­ου προοδευτικής διακυ­βέρνησης. Ανήκω στο ΠΑΣΟΚ. Η Ελλάδα αντιμε­τωπίζει μία από τις χειρό­τερες κρίσεις της μεταπο­λεμικής της Ιστορίας. Χρει­άζεται συστράτευση δυνά­μεων. ΄Ολοι κρινόμαστε.